του Χάρη Μαμουλάκη*
Η κρίση που βίωσε η χώρα ήταν αναμφίβολα πολιτική. Την εκτίμηση αυτή την ασπάζονται πλέον αρκετοί. Ακόμη και εκπρόσωποι του παλιού κομματικού συστήματος που υπήρξαν οι φυσικοί και ηθικοί αυτουργοί της.
Αποτελεί πλέον κοινό τόπο ότι το παραγωγικό, οικονομικό και αναπτυξιακό μοντέλο που ακολουθήσαμε τις τελευταίες δεκαετίες έφτασε στα όρια του κορεσμού. Είτε γιατί δεν επενδύσαμε σωστά στους τομείς που έπρεπε. Είτε διότι επιδείξαμε πρωτοφανή υστέρηση ως προς την αξιοποίηση των τεχνολογικών εξελίξεων και καινοτομιών.
Τρανό παράδειγμα, το καίριο ζήτημα της διαχείρισης των απορριμμάτων. Όπως κρύβαμε κάτω από τα χαλί τα προβλήματα της χώρας, έτσι πράξαμε και με τα απόβλητα.
Παγιδευμένοι σε κοντόφθαλμες πρακτικές, αδιαφορήσαμε για τα μακροπρόθεσμα συμφέροντά μας. Μείναμε στα πρόσκαιρα και στα εφήμερα, κλείνοντας τα μάτια στις δυνατότητες και προοπτικές που διανοίγονταν. Αντιθέτως τις αγνοήσαμε επιδεικτικά. Δεν θέλαμε να καταλάβουμε τις ευκαιρίες. Εγκλωβισμένοι στη λογική «βλέποντας και κάνοντας», αποποιηθήκαμε την ανάγκη να θεμελιώσουμε και να υλοποιήσουμε μια εύστοχη και αποτελεσματική οικονομική στρατηγική για την ανάπτυξη του τόπου μας για την ευημερία των περιοχών μας.
Έτσι ερμηνεύεται η αδικαιολόγητη καθυστέρηση να εκμεταλλευτούμε τα απορρίμματα, από τα οποία θα αποκομίζαμε σημαντικά οικονομικά, περιβαλλοντικά και κοινωνικά οφέλη. Προτιμήσαμε τις χωματερές. Παραβλέψαμε το περιβάλλον. Δεν νοιαστήκαμε στον βαθμό που θα έπρεπε για τη βελτίωση της ποιότητας της ζωής μας. Μετακυλύοντας τα προβλήματα σε βάθος χρόνου δεν συνειδητοποιήσαμε ότι κάποια στιγμή θα τα βρούμε μπροστά μας.
Τώρα που εισπράττουμε τις συνέπειες των στρεβλώσεων και των ανεπαρκειών του παραγωγικού μοντέλου που ακολουθήσαμε, αντιληφθήκαμε ότι είμαστε υποχρεωμένοι να ακολουθήσουμε έναν άλλο δρόμο. Να προτάξουμε τα συγκριτικά μας πλεονεκτήματα και κυρίως τις μεγάλες τεχνολογικές δυνατότητες.
Η αξιοποίηση των απορριμμάτων αντικειμενικά είναι ένας αυτονόητος στόχος για τη χώρα μας. Πέραν του περιβαλλοντικού οφέλους, το οικονομικό κέρδος που αποφέρουν αποδεικνύεται από όλες τις επιστημονικές μελέτες, υποδεικνύοντάς μας τι πρέπει να κάνουμε. Αρκεί βέβαια να έχουμε σχέδιο, να ακολουθούμε σωστή μέθοδο και να στηριζόμαστε σε δημιουργικές δυνάμεις.
Η εμπειρία μου στον Ενιαίο Σύνδεσμο Διαχείρισης Απορριμμάτων Κρήτης αυτό ακριβώς μού κατέδειξε. Κινούμενοι στη λογική ότι μπορούμε να κάνουμε πολλά, μελετήσαμε, σχεδιάσαμε και πραγματοποιούμε πολλαπλές παρεμβάσεις Κατανοώντας την ανάγκη υποδομών, τρέξαμε και τρέχουμε μια σειρά από έργα. Παράλληλα, αξιοποιώντας διαθέσιμους εθνικούς και κοινοτικούς πόρους υλοποιούμε καινοτόμα προγράμματα.
Την ίδια στιγμή επενδύσαμε σε δράσεις ενημέρωσης και ευαισθητοποίησης. Ο ενημερωμένος πολίτης μπορεί να γίνει ο πρεσβευτής για την ορθή αξιοποίηση των απορριμμάτων, για την ανακύκλωση, για την προώθηση της κυκλικής οικονομίας. Ο ευαισθητοποιημένος πολίτης προστατεύει το περιβάλλον. Νοιάζεται για την ποιότητα της ζωής του. Συνδέει τις απλές συνήθειες της καθημερινότητάς του με την επίτευξη μεγάλων στόχων. Εξάλλου, από τα μικρά πραγματοποιούνται οι αλλαγές στα μεγάλα.
Στην καλλιέργεια της παραπάνω αντίληψης αποσκοπούσαν όλες οι πρωτοβουλίες που ανέπτυξε ο ΕΣΔΑΚ τα τελευταία χρόνια. Η επικοινωνία μας με τους πολίτες απέδειξε ότι εύκολα γίνονται συνοδοιπόροι στους στόχους που θέσαμε. Η ανταπόκριση που βρήκε η καμπάνια μας για την αποφυγή της πλαστικής σακούλας ήταν αποκαλυπτική. Σύμφωνα με πανελλαδική έρευνα άλλωστε, το 2018 κατά 80% περιορίστηκε η διάθεση στα σούπερ μάρκετ και κατά 60% στα υπόλοιπα καταστήματα.
Η επιλογή μας να κάνουμε τον ΕΣΔΑΚ οικείο στους πολίτες δεν αποδείχθηκε μόνο σωστή, αλλά και χρήσιμη. Τόσο για την εξυπηρέτηση των δικών τους αναγκών όσο και για την υλοποίηση των στρατηγικών μας στοχεύσεων. Το έργο του Περιβαλλοντικού Πάρκου Κυκλικής Οικονομίας που υλοποιεί ο Σύνδεσμος και ο Δήμος Ηρακλείου είναι πρωτοπόρο.
Το μήνυμα που εκπέμπουμε με όλες τις δράσεις, τις παρεμβάσεις, και το έργο μας είναι ένα και μοναδικό: Με τη βιώσιμη και πράσινη ανάπτυξη αντιμετωπίζουμε τις εκκρεμότητες του παρελθόντος. Επενδύοντας στην αξιοποίηση των απορριμμάτων διασφαλίζουμε σημαντικούς οικονομικούς και κοινωνικούς πόρους.
Η υπέρβαση της παραγωγικής, οικονομικής και αναπτυξιακής υστέρησης είναι συνυφασμένη με το ενδιαφέρον μας για το περιβάλλον, αλλά και με την επένδυσή μας σε αυτό.
* Προέδρου του Ενιαίου Συνδέσμου Διαχείρισης Απορριμμάτων Κρήτης (Ε.Σ.Δ.Α.Κ.)
Αντιδημάρχου Ανακύκλωσης και Καθαριότητας Ηρακλείου
